Wiele wcześniejszych badań wskazuje, że wskaźniki zachorowań na raka jelita grubego w tej grupie wiekowej wzrosły w ciągu ostatnich dekad, co prowadzi do spekulacji na temat wpływu zachodniego stylu życia, w tym diety bogatej w mięso czy przetworzoną żywność. Jednakże wyłączne obciążanie winą zachodnich nawyków żywieniowych może być zbyt dużym uproszczeniem sprawy, zważywszy na skalę rozprzestrzeniania się problemu również w innych częściach świata.
Dążąc do głębszego zrozumienia tego zjawiska, naukowcy pod kierunkiem Hyuny Sung z Amerykańskiego Towarzystwa Onkologicznego przeanalizowali dane dotyczące zachorowań na raka jelita grubego w 50 krajach i terytoriach. Badanie obejmowało dane z lat 1975–2017, zebrane w międzynarodowej bazie Światowej Organizacji Zdrowia. Pomimo pewnych ograniczeń w dostępności pełnych danych (niektóre kraje zaczęły raportować takie przypadki dopiero po 1975 roku), analiza dostarczyła interesujących wniosków.
Okazało się, że wskaźniki raka jelita grubego w grupie wiekowej 25-49 lat wzrosły w 27 krajach. Wśród nich znalazły się nie tylko państwa zachodnie, takie jak USA czy Australia, ale również kraje nienależące do świata zachodniego, jak Japonia czy Turcja. To skłania do zastanowienia się, czy przyczyny tego zjawiska są wyłącznie związane z „westernizacją” stylu życia.
Ciekawym odkryciem było to, że w badanych krajach wzrost zachorowań na raka jelita grubego nie mógł być związany ze zwiększoną wykrywalnością choroby, gdyż większość państw nie przeprowadza regularnych badań przesiewowych przed ukończeniem przez pacjentów 50. roku życia. To sugeruje, że przyczyny tkwią gdzieś indziej, być może w zmianach zachodzących w środowisku, stylu życia lub diecie.
Większość badanych państw osiąga wysokie lub bardzo wysokie wyniki w Indeksie Rozwoju Społecznego ONZ, który uwzględnia długość życia, poziom edukacji i dochód na osobę. Ponadto, prawie wszystkie z nich zaliczane są do grupy państw o wysokim dochodzie narodowym, co dodatkowo potwierdza związek między gospodarką a zdrowiem. Jednym z przykładów jest Japonia, gdzie spożycie mięsa na osobę wzrosło ponad siedmiokrotnie między 1961 a 2021 rokiem.
Ekspert ds. onkologii, Andrew Chan z Uniwersytetu Harvarda, podkreśla, że rozwój gospodarczy oraz napływ elementów zachodniej kultury mogą odgrywać rolę w obserwowanym wzroście zachorowań. Jednak nie można wykluczyć innych czynników, takich jak zanieczyszczenie środowiska czy wpływ chemikaliów, które mogą mieć znaczenie w rozwoju raka jelita grubego.
Jedno z ograniczeń tego badania polega na słabej reprezentacji krajów z Afryki i Azji, co może wpłynąć na pełne zrozumienie globalnych trendów. Na przykład jedynym afrykańskim państwem uwzględnionym w analizie była Uganda, a dane z Indii reprezentowały jedynie około 4% populacji tego kraju. Mimo to badanie pozwala lepiej zrozumieć zjawisko i wskazuje na potrzebę ciągłego monitorowania i dalszego badania przyczyn wzrostu zachorowań w poszczególnych regionach.
Wnioski te mogą okazać się kluczowe dla opracowania nowych strategii zapobiegania rakowi jelita grubego na całym świecie. Znalezienie źródeł problemu, a także zrozumienie, jakie czynniki środowiskowe i styl życia mają w tym udział, pomoże skuteczniej walczyć z tym poważnym zagrożeniem zdrowotnym.
