Nowe odkrycia naukowe rzucają światło na historię Księżyca, sugerując, że jest on znacznie starszy, niż do tej pory sądzono. Badanie opublikowane w renomowanym czasopiśmie „Nature” wskazuje, że intensywna aktywność wulkaniczna, która miała miejsce około 4,35 miliarda lat temu, w rzeczywistości zresetowała geologiczny zegar naszego księżycowego towarzysza. To przełomowe odkrycie pomaga wyjaśnić liczne zagadki związane z wiekiem Księżyca i jego powierzchnią.
Przez wiele dekad naukowcy starali się dokładnie oszacować wiek Księżyca, jednak wyniki badań różniły się nawet o setki milionów lat. Podczas gdy większość księżycowych skał wskazuje na wiek 4,35 miliarda lat, rzadkie kryształy cyrkonu sugerują znacznie starsze pochodzenie. Skąd więc ta rozbieżność? Najnowsze badania ujawniają, że fala intensywnej aktywności wulkanicznej we wczesnej historii Księżyca zakłóciła geologiczne dane przechowywane w jego skałach.
Profesor Francis Nimmo z University of California Santa Cruz, główny autor badania, wyjaśnia, że klucz do zrozumienia tego procesu leży w analizie wczesnego oddziaływania Ziemi i Księżyca. „Szczególnie interesujący jest dla nas etap, w którym odległość między Ziemią a Księżycem wynosiła zaledwie jedną trzecią obecnej” – mówi Nimmo. W tamtym czasie zmiany w orbicie Księżyca wywołały intensywne wewnętrzne ogrzewanie, zjawisko podobne do tego, jakie obserwujemy dzisiaj na Io, jednym z księżyców Jowisza.
Autorzy badania, w tym profesor Thorsten Kleine z Instytutu Maxa Plancka ds. Badań Układu Słonecznego, odkryli, że to ogrzewanie było na tyle intensywne, że spowodowało przetopienie znaczącej części skorupy Księżyca. Jak podkreśla Kleine: „Silna aktywność wulkaniczna prawdopodobnie zresetowała geologiczny zegar Księżyca. Dlatego próbki księżycowych skał nie ujawniają ich pierwotnego wieku, lecz moment, w którym ostatnio były intensywnie ogrzewane.”
Dzięki temu odkryciu udało się rozwikłać kilka długotrwałych zagadek dotyczących Księżyca. Na przykład stosunkowo gładka powierzchnia naszego naturalnego satelity z mniejszą liczbą kraterów, niż można by się spodziewać po jego domniemanym wieku, znajduje teraz wyjaśnienie. Jak sugeruje profesor Alessandro Morbidelli z Collège de France, „Lawa pochodząca z wnętrza Księżyca mogła wypełnić wczesne misy uderzeniowe, czyniąc je praktycznie niewidocznymi.”
Zrewidowane badania wskazują, że rzeczywisty wiek Księżyca wynosi od 4,43 do 4,51 miliarda lat. „Młodzieńcze” cechy powierzchni są natomiast wynikiem ogromnego przetopienia, które miało miejsce około 4,35 miliarda lat temu. Ta nowa teoria lepiej współgra z naszym rozumieniem dynamicznych procesów formowania się Układu Słonecznego, kiedy to większość planetarnych ciał powstawała w wyniku kolizji kosmicznych odłamków.
Kluczowe pojęcia
- Ogrzewanie pływowe: Proces, w którym siły grawitacyjne między ciałami niebieskimi generują wewnętrzne tarcie i ciepło, powodując znaczące zmiany geologiczne.
- Cyrkony: Wytrzymałe kryształy krzemianu cyrkonu, które zachowują ślady najwcześniejszej historii Księżyca.
- Zegar geologiczny: Metoda określania wieku skał przy użyciu izotopów promieniotwórczych i ich znanych okresów połowicznego rozpadu.
Sprawdź swoją wiedzę
Jak obecnie szacowany jest wiek Księżyca?
Między 4,43 a 4,51 miliarda lat.
Jak daleko znajdował się Księżyc od Ziemi w okresie intensywnego ogrzewania?
Około jednej trzeciej obecnej odległości, czyli około 128 000 kilometrów.
Dlaczego większość próbek księżycowych skał sugeruje młodszy wiek niż rzeczywisty wiek Księżyca?
Intensywna aktywność wulkaniczna około 4,35 miliarda lat temu zresetowała ich zegar geologiczny, ujawniając jedynie moment ostatniego silnego ogrzewania.
W jaki sposób ogrzewanie pływowe wpłynęło na wiek i powierzchnię Księżyca?
Siły grawitacyjne spowodowały szeroko zakrojone przetopienie, zresetowanie wieku skał oraz wypełnienie dawnych basenów uderzeniowych lawą, co nadało powierzchni młodszy wygląd.
