Oto fascynujące zdjęcie spiralnej galaktyki UGC 10043, wykonane przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a NASA/ESA. Galaktyka ta znajduje się w odległości około 150 milionów lat świetlnych od Ziemi w gwiazdozbiorze Wężownika. Co czyni ją wyjątkową? Obserwatorzy mają rzadką okazję podziwiania jej „od krawędzi”, co oznacza, że jej spiralne ramiona nie są widoczne. Zamiast tego możemy zobaczyć wąski dysk galaktyczny, który przypomina ostrą linię przeciętą przez przestrzeń kosmiczną.
Takie ujęcie pozwala dostrzec ciemne pasy pyłowe, które utworzyły gęste chmury przesłaniające światło galaktyki. Na pierwszy rzut oka mogą wydawać się one nieregularne, jednak rozsiane obszary aktywnego formowania gwiazd prześwitują przez te ciemne mgławice. Z perspektywy innej niż nasza – gdyby można było spojrzeć na galaktykę z góry, widząc ją w całości – kurz kosmiczny prawdopodobnie pięknie podkreśliłby kształt jej spiralnych ramion. Tymczasem środek galaktyki przyciąga wzrok widocznym, niemal jajowatym wybrzuszeniem, które wznosi się ponad dysk zarówno w górę, jak i w dół. To charakterystyczna cecha wszystkich galaktyk spiralnych, aczkolwiek zwykle nie jest aż tak łatwo zauważalna.
To, co wyróżnia UGC 10043, to szczególnie duży rozmiar wybrzuszenia w porównaniu z resztą jej struktury. Naukowcy przypuszczają, że może to być wynikiem tego, że galaktyka „kradnie” materię z pobliskiej, mniejszej galaktyki karłowatej. Ta interakcja prawdopodobnie wpłynęła również na deformację dysku galaktycznego, który wydaje się zakrzywiać – jeden jego koniec unosi się lekko w górę, podczas gdy drugi opada.
Prezentowane zdjęcie, jak ma to miejsce w przypadku większości obrazy wykonanych przez Teleskop Hubble’a, jest wynikiem kompozycji kilku oddzielnych zdjęć wykonanych w różnym czasie i przy zastosowaniu różnych długości fal świetlnych. Szczególną uwagę zwraca fakt, że dane użyte do stworzenia tego obrazu dzieli aż 23 lata! Pierwsze zdjęcia zostały uchwycone już w 2000 roku, natomiast kolejne – w 2023 roku. Długowieczność Hubble’a pozwala nie tylko na śledzenie znanych kosmicznych obiektów z coraz większą precyzją, ale także na stworzenie archiwum danych, które z biegiem lat staje się bezcennym zasobem dla astronomów.
Obserwacja galaktyki UGC 10043 to kolejny dowód na to, jak zaawansowane technologie wspierają eksplorację kosmosu, odsłaniając jego tajemnice. Kompozycja zdjęć rozciągająca się na dekady podkreśla nieocenioną wartość instrumentów takich jak Teleskop Hubble’a, które nie tylko dostarczają spektakularnych wizualnych wrażeń, ale również pomagają nam rozumieć ewolucję Wszechświata.
