LLMy zmieniają rozwój oprogramowania: Jak przygotować się na przełom w 2025 roku

Rozwój sztucznej inteligencji, a w szczególności modeli językowych (LLM – Large Language Models), wprowadza niezwykłe zmiany w branży tworzenia oprogramowania. Modele te są wykorzystywane w różnych aspektach cyklu życia projektów programistycznych, od planowania, przez implementację, aż po konserwację. Jednak, aby technologie te mogły być w pełni skuteczne, wymagane są solidne podstawy w postaci dobrze określonych wymagań projektowych – i to właśnie na tym etapie wielu organizacji staje przed największymi wyzwaniami.

Dobry fundament to podstawa sukcesu

Każdy udany projekt programistyczny rozpoczyna się od jasno określonych wymagań – analogicznie do budowy domu, gdzie bez solidnych fundamentów i planu architektonicznego, prace mogą zostać poważnie zaburzone. Inżynieria wymagań to proces, który nie tylko definiuje, co dany system powinien robić, ale również identyfikuje wszystkie zasoby niezbędne do realizacji celu. W dobie szybkiego rozwoju technologicznego ten etap staje się kluczowy bardziej niż kiedykolwiek wcześniej.

Jednak w tradycyjnych cyklach tworzenia oprogramowania faza określania wymagań często pada ofiarą cięć budżetowych lub presji na szybkie wdrożenia. Wiele projektów wykonawczo zmniejsza czas przeznaczony na zrozumienie potrzeb systemowych, co może prowadzić do problemów w późniejszych etapach realizacji projektu, takich jak niespodziewane opóźnienia czy niezgodności z oczekiwaniami klientów.

Dlaczego inżynieria wymagań jest kluczowa?

W przypadku nowych aplikacji inżynieria wymagań umożliwia zespołom IT i analitykom produktowym zrozumienie i zdefiniowanie funkcji, jakie ma spełniać oprogramowanie. Pozwala to również przewidzieć potencjalne ograniczenia techniczne, które mogą wpłynąć na końcowy produkt. W przypadku modernizacji istniejących systemów inżynieria wymagań skupia się na zrozumieniu obecnych funkcji systemu i przeniesieniu ich do nowoczesnych standardów technologicznych.

Co więcej, LLM-y, takie jak te używane w narzędziach automatyzujących tworzenie kodu, mogą realizować konkretne zadania programistyczne, ale ich skuteczność zależy od szczegółowości i precyzji wstępnie dostarczonych wymagań. To pokazuje, jak ważne jest nie tylko pisanie kodu, ale również umiejętność odpowiedniego „tłumaczenia” pomysłów na język techniczny.

Współczesne wyzwania i przyszłość inżynierii wymagań

Podczas prezentacji na GitHub Universe 2024 zwrócono uwagę na problematyczną tendencję – aż 70% projektów realizacyjnych oprogramowania kończy się porażką. Z czego niemal 78% tych niepowodzeń wynika z błędów na etapie definiowania wymagań. To oznacza ogromne straty finansowe – szacowane na 546 miliardów dolarów – które mogłyby zostać zminimalizowane dzięki większemu skupieniu na tym kluczowym kroku.

Inżynieria wymagań dzieli się zasadniczo na dwa aspekty: kodowanie wymagań oraz dekodowanie wymagań. Kodowanie wymagań odnosi się do procesu przekształcania abstrakcyjnych potrzeb użytkowników w jasne, szczegółowe instrukcje, na podstawie których powstaje oprogramowanie. Z drugiej strony, dekodowanie wymagań polega na analizowaniu istniejącego już systemu i ekstrakcji funkcjonalności oraz wymagań, które muszą być uwzględnione podczas modernizacji. Oba te procesy są niezbędne, aby zapewnić sukces projektów, szczególnie tych opartych o starsze, często „tajemnicze” już systemy IT.

Automatyzacja procesów dzięki AI

Analityczne narzędzia bazujące na sztucznej inteligencji i mechanizmach automatyzacji mogą zwiększać efektywność zarówno kodowania, jak i dekodowania wymagań. W przypadku starzejących się systemów, AI analizuje kod źródłowy i generuje schemat wymagań, co obniża koszty i ilość pracy niezbędnej do ukończenia projektu. Następnie dane te są wykorzystywane w procesie modernizacji, gdzie inżynierowie i sztuczna inteligencja wspólnie tworzą nowocześniejsze i bardziej funkcjonalne wersje aplikacji.

Nowoczesne kompetencje niezbędne w przyszłości

Przyszłość inżynierii wymagań kładzie coraz większy nacisk na umiejętność łączenia wiedzy technicznej, zrozumienia potrzeb biznesowych oraz zdolności komunikacyjnych. Specjaliści ds. IT będą musieli być nie tylko ekspertami od technologii, ale także mediatorami umożliwiającymi przekładanie złożonych oczekiwań klientów na możliwe do wdrożenia rozwiązania technologiczne.

W miarę jak technologie stają się coraz bardziej zaawansowane i złożone, również praktyki i procesy tworzenia oprogramowania muszą ewoluować. Umiejętne zarządzanie wymaganiami projektowymi pozwoli organizacjom dostarczać produkty, które nie tylko spełniają oczekiwania użytkowników, ale także zapewniają przewagę konkurencyjną na rynku.

Inwestycja w fundamenty projektu, takie jak profesjonalne i rzetelne zarządzanie wymaganiami, nie tylko zmniejsza ryzyko projektowe, ale również znacznie przyczynia się do zwiększenia jego szans na długoterminowy sukces.