Pomimo postępów w obszarze równości, różnorodność w STEM nadal pozostaje poważnym wyzwaniem. Kobiety, osoby LGBTQ+, osoby z niepełnosprawnościami, mniejszości etniczne oraz osoby z mniej uprzywilejowanych środowisk społeczno-ekonomicznych są w tych dziedzinach wciąż znacząco niedoreprezentowane. Skutkuje to nie tylko brakiem równowagi w branży, ale również niewykorzystaniem potencjału, który różnorodność mogłaby wnieść do rozwoju nauki i technologii.

Zmiana na horyzoncie

Na szczęście inicjatywy takie jak mentoring, współpraca międzysektorowa oraz zwiększona świadomość na temat korzyści płynących z różnorodności zaczynają przynosić pozytywne efekty. Przykładem jest globalna firma biofarmaceutyczna GSK, która zainwestowała 6 milionów funtów w ciągu dziesięciu lat w brytyjskie projekty STEM, koncentrujące się na wspieraniu młodych ludzi z grup niedoreprezentowanych. Programy te, realizowane we współpracy z organizacjami lokalnymi, oferują między innymi wysokiej jakości mentoring. Sally Jackson, wiceprezes ds. komunikacji i spraw rządowych w GSK, podkreśla, że różnorodność, równość i włączenie są kluczowe zarówno dla innowacji, jak i lepszego zrozumienia różnorodnych potrzeb pacjentów.

GSK zorganizowało również panel ekspertów, podczas którego omawiano bariery utrudniające dostęp do STEM, działające rozwiązania oraz kroki konieczne do stworzenia bardziej inkluzywnego środowiska w tych dziedzinach. To przykład, jak współpraca między nauką, biznesem i organizacjami pozarządowymi może realnie zmieniać rzeczywistość.

Brak wzorców i inne wyzwania

Jednym z największych wyzwań dla osób z mniejszości jest brak wzorców. Ollie Folayan, współzałożyciel Association for Black and Minority Ethnic Engineers, zwraca uwagę, że wielu młodych ludzi nie pochodzi z rodzin związanych z nauką i nie widzi w edukacji postaci podobnych do siebie. To samo dotyczy programów nauczania, które często pomijają wkład osób z mniejszości w rozwój nauki. Anne-Marie Imafidon, dyrektor generalna Stemettes, podkreśla, że konieczna jest zmiana narracji w podręcznikach, aby pokazać bogatszą i bardziej zróżnicowaną historię nauki.

Kolejnym problemem jest dostęp do możliwości edukacyjnych. W mniej zamożnych regionach uczniowie rzadziej mają szansę nauki przedmiotów takich jak chemia rozszerzona, które są kluczowe dla dalszych studiów. Séverine Trouillet z organizacji STEM Learning apeluje o większą liczbę działań skierowanych do młodzieży, takich jak warsztaty i praktyki zawodowe, które mogą pomóc w rozwijaniu zainteresowań naukowych już na wczesnym etapie edukacji.

Problemem okazuje się również tzw. „nieszczelna rura” – spadek udziału kobiet i mniejszości na kolejnych etapach kariery. Stephen Hendry z Royal Society of Chemistry wskazuje, że wnioski o finansowanie badań składane przez kobiety maleją od 71% na poziomie doktoranckim do zaledwie 37% na poziomie starszego badacza.

Znaczenie mentorstwa

Mentorzy odgrywają kluczową rolę w przełamywaniu barier. Dla wielu uczniów, którzy nie mieli wcześniej kontaktu z naukowcami, mentorzy mogą stać się inspiracją i wsparciem. Programy, takie jak te organizowane przez STEM Learning czy Spark!, łączą młodych ludzi z liderami branży w sposób dostosowany do ich indywidualnych potrzeb. Anne-Marie Imafidon zaznacza jednak, że aby osiągnąć realny efekt, programy mentoringowe muszą być skalowalne i długoterminowe. Potrzebne są większe nakłady finansowe, zarówno od rządu, jak i sektora prywatnego.

Młode osoby, takie jak Destiny – uczestniczka programu Spark! – często podkreślają, jak ważna jest współpraca z mentorem, który rozumie ich potrzeby i cele. Przykład Destiny pokazuje, jakie efekty może przynieść dobrze dopasowany program mentoringowy: „Moja mentorka była spokojna i wspierająca – idealny wybór dla mnie,” mówi Destiny.

Różnorodność to przewaga biznesowa

Inwestowanie w różnorodność to nie tylko kwestia etyczna, ale również biznesowa. Według raportu McKinsey z 2023 roku, firmy z większą różnorodnością etniczną mają o 39% większą szansę na lepsze wyniki finansowe w porównaniu z mniej zróżnicowanymi przedsiębiorstwami. Różnorodne zespoły są również bardziej innowacyjne i szybciej rozwiązują problemy.

Aby jednak w pełni wykorzystać potencjał różnorodności, firmy muszą dostosować się do potrzeb młodszych pokoleń, oferując większą elastyczność i możliwość rozwoju zawodowego. Długofalowe wsparcie oraz zmiany systemowe – takie jak rewizja programów nauczania – są kluczowe, aby stworzyć bardziej inkluzywne środowisko STEM.