Naukowcy z Uniwersytetu w Kopenhadze dokonali przełomowego odkrycia, które może otworzyć nowe możliwości w leczeniu otyłości i cukrzycy typu 2. Opracowali nowy cel farmakologiczny, który nie tylko pomaga zmniejszyć apetyt, ale także zwiększa spalanie kalorii i poprawia wrażliwość na insulinę. Co najważniejsze – w przeciwieństwie do wielu obecnych terapii – nowa metoda nie wywołuje nudności ani utraty masy mięśniowej. Odkrycie to opublikowano w prestiżowym czasopiśmie naukowym Nature i może ono stanowić znaczący krok w stronę skuteczniejszego leczenia milionów ludzi na całym świecie, którzy zmagają się z otyłością i cukrzycą typu 2.
Nowe podejście do terapii otyłości i cukrzycy
Obecnie wiele osób korzysta z leków wspomagających odchudzanie, opartych na hormonie GLP-1. Preparaty te nie tylko redukują masę ciała, ale także poprawiają funkcje nerek, zmniejszają ryzyko zawału serca oraz zapewniają pewną ochronę przed neurodegeneracją. Niestety, skutki uboczne takie jak nudności i wymioty sprawiają, że wielu pacjentów rezygnuje z terapii. Co więcej, badania wykazują, że leki te są mniej skuteczne u osób z otyłością i cukrzycą typu 2, które stanowią ogromną grupę – liczącą ponad 380 milionów osób na całym świecie.
W odpowiedzi na te wyzwania, naukowcy z Uniwersytetu w Kopenhadze opracowali innowacyjne podejście. Nowy kandydat na lek skutecznie obniża apetyt, jednocześnie zwiększając wydatki energetyczne organizmu, czyli zdolność do spalania kalorii. To kluczowy element, który odróżnia go od obecnie dostępnych terapii, ponieważ większość dostępnych leków skupia się jedynie na redukcji spożycia kalorii, a ignoruje aspekt przyspieszenia metabolizmu.
Receptor NK2R – klucz do nowego podejścia
Masa ciała człowieka jest w dużej mierze regulowana przez bilans energetyczny – ilość energii dostarczanej z pożywienia i spalanej przez organizm. Zwiększone spożycie kalorii i ich mniejsze spalanie prowadzą do przybierania na wadze. Z kolei odwrotny proces – mniejsze spożycie i większe spalanie – skutkuje utratą masy ciała. Dotychczasowe terapie oparte na hormonach inkretynowych, takich jak GLP-1, pomagają zmniejszyć apetyt, ale nie oddziałują na zwiększenie wydatków energetycznych.
Tymczasem zespół z Uniwersytetu w Kopenhadze skupił się na aktywacji receptora neurokininy 2 (NK2R) u myszy. Badania genetyczne sugerowały, że NK2R odgrywa istotną rolę w regulacji bilansu energetycznego oraz kontroli poziomu glukozy. Wyniki przeszły oczekiwania – aktywacja tego receptora nie tylko bezpiecznie zwiększyła spalanie kalorii, ale także obniżyła apetyt bez skutków ubocznych, takich jak nudności.
Badania na zwierzętach z cukrzycą
Dalsze badania przeprowadzone na naczelnych cierpiących na otyłość i cukrzycę typu 2 przyniosły równie obiecujące rezultaty. Aktywacja receptora NK2R znacząco obniżyła wagę zwierząt i odwróciła objawy cukrzycy, poprawiając wrażliwość na insulinę oraz obniżając poziom cukru we krwi, trójglicerydów i cholesterolu.
Jak podkreśla Frederike Sass z Uniwersytetu w Kopenhadze, która jest główną autorką badania, jednym z największych wyzwań w rozwoju nowych leków jest przeniesienie wyników badań na zwierzętach na poziom skuteczności u ludzi. „Dlatego byliśmy podekscytowani, że korzyści związane z aktywacją NK2R przeszły z myszy na naczelne, co stanowi duży krok w kierunku klinicznego zastosowania tej terapii” – mówi Sass.
Potencjalna przyszłość nowej terapii
Odkrycie to otwiera nową perspektywę dla rozwijania bardziej skutecznych i lepiej tolerowanych terapii dla prawie 400 milionów ludzi na całym świecie, którzy cierpią zarówno na otyłość, jak i cukrzycę typu 2. Uniwersytet w Kopenhadze posiada prawa patentowe do terapii celujących w receptor NK2R, co może przyspieszyć dalsze prace nad wprowadzeniem nowego leku na rynek.
Warto również dodać, że odkrycia zespołu Gerharta-Hinesa doprowadziły już do powstania trzech firm biotechnologicznych – Embark Biotech, Embark Laboratories i Incipiam Pharma, które zajmują się rozwijaniem nowych terapii w obszarze chorób kardiometabolicznych. W 2023 roku Embark Biotech została przejęta przez gigant farmaceutyczny Novo Nordisk w celu dalszego rozwijania nowoczesnych leków na te schorzenia.
Odkrycie nowego sposobu na zwiększenie wydatków energetycznych organizmu oraz kontrolowanie apetytu bez typowych skutków ubocznych może być przełomem w leczeniu otyłości i cukrzycy typu 2. Dzięki dalszym badaniom i rozwojowi tej technologii, możemy być coraz bliżej znalezienia skutecznej i dostępnej dla większej liczby pacjentów terapii.
