W ciągu ostatniej dekady wzrost wskaźników otyłości w Stanach Zjednoczonych był nieprzerwanym, alarmującym trendem, który zyskał miano narodowego kryzysu zdrowotnego. Jednak nowe badania przynoszą niespodziewanie pozytywne wieści – wskaźniki otyłości wśród dorosłych Amerykanów po raz pierwszy od ponad dziesięciu lat spadły w 2023 roku. Przełomowe wyniki badania, oparte na analizie ponad 47 milionów analiz wskaźnika masy ciała (BMI) od ponad 16 milionów dorosłych, sugerują, że zmiana ta może wynikać z rozpowszechnienia leków na odchudzanie oraz zmian w zachowaniach spowodowanych pandemią.
Przełom w epidemii otyłości
Zespół badawczy z Boston Children’s Hospital oraz Harvard Medical School przeanalizował ogólnokrajowe dane dotyczące BMI i wskaźników otyłości w latach 2013–2023. Wyniki badania pokazują, że po latach regularnych wzrostów wskaźniki otyłości ustabilizowały się w 2022 roku na poziomie 30,24 BMI, a w 2023 roku odnotowano niewielki, ale istotny spadek do 30,21 BMI. Ten pozornie niewielki postęp może sygnalizować początek odwrócenia trendu w amerykańskiej epidemii otyłości, której konsekwencje zdrowotne i ekonomiczne dotykają milionów ludzi.
Regionalne różnice i grupy objęte zmianą
Badanie wskazuje na szczególnie wyraźne zmiany w wybranych grupach demograficznych i regionach geograficznych. Największe spadki odsetka otyłości odnotowano wśród kobiet oraz osób w wieku 66–75 lat. Co więcej, południe Stanów Zjednoczonych, które jednocześnie charakteryzuje najwyższy poziom stosowania leków wspomagających odchudzanie, odnotowało najistotniejsze zmiany. Lekarze na tym obszarze przepisywali leki z grupy GLP-1RA (takie jak semaglutyd) 6% pacjentów, podczas gdy w regionie zachodnim odsetek ten wynosił jedynie 3,4%.
Choć dane na temat wydawanych recept są imponujące, badacze zaznaczają, że nie zawsze odpowiadają one rzeczywistemu użytkowaniu leków. Niemniej jednak badanie podkreśla potencjalną rolę terapii farmakologicznych w zwalczaniu otyłości, szczególnie w połączeniu z rosnącą świadomością zdrowego stylu życia.
Głębsze spojrzenie na dane
Badacze skorzystali z bazy danych Optum deidentified Market Clarity, która łączy informacje z akt medycznych i roszczeń ubezpieczeniowych. Analiza ujawniła, że średni wskaźnik BMI w populacji dorosłych regularnie wzrastał od 2013 do 2021 roku, kiedy to osiągnął historyczny szczyt. W 2022 roku zauważono stagnację, co badacze interpretują jako pierwszy sygnał zmiany, a w 2023 roku doszło do pierwszego w historii spadku.
Interesującą stroną badania są także potencjalne czynniki zakłócające wyniki, takie jak różne wzorce umieralności związane z COVID-19 wśród pacjentów z otyłością. Jednym z ograniczeń badania jest także to, że dane pochodzą głównie od osób korzystających z opieki zdrowotnej, co może nie w pełni odzwierciedlać całkowitą populację.
Skuteczność leków i zmiany w stylu życia
Leki z grupy GLP-1RA, takie jak wspomniany semaglutyd, odgrywają coraz większą rolę w leczeniu otyłości. Mechanizm ich działania polega na wpływie na ośrodki sytości w mózgu, co pomaga pacjentom utrzymać kontrolę nad swoją wagą. Jednak badacze podkreślają, że ich skuteczność jest najwyższa, gdy łączy się je z modyfikacjami stylu życia – takimi jak zdrowsza dieta i większa aktywność fizyczna.
Nie można także pomijać wpływu pandemii COVID-19, która zmieniła codzienne nawyki milionów ludzi. Więcej osób zaczęło zwracać uwagę na swoje zdrowie, a także rezygnować z wysoce przetworzonych produktów na rzecz zdrowszych alternatyw. Pandemia przyczyniła się także do popularyzacji telemedycyny, co mogło ułatwić dostęp do specjalistycznych porad dietetycznych i programów leczenia otyłości.
Obiecujące zmiany i wyzwania na przyszłość
Chociaż spadek wskaźników otyłości w 2023 roku jest pozytywną wiadomością, badacze zaznaczają, że jest to dopiero początek długiej drogi. Walka z otyłością nadal wymaga działań systemowych, takich jak edukacja zdrowotna, promowanie aktywności fizycznej oraz zapewnienie dostępu do skutecznych metod leczenia, niezależnie od statusu ekonomicznego pacjentów.
Wyniki tego badania wskazują, że możemy być świadkami zwrotu w polityce zdrowotnej USA wobec otyłości. Czas pokaże, czy kolejne lata przyniosą dalsze spadki, a może nawet trwałe rozwiązania dla problemu, który od dziesięcioleci obciąża systemy opieki zdrowotnej na całym świecie.
