W dniach 14–16 października 2024 r. w Instytucie Matematycznym Polskiej Akademii Nauk w Warszawie odbyły się prestiżowe warsztaty matematyczne pod nazwą UK – Poland – Ukraine (Trilateral International Scientific Meeting). Wydarzenie to było efektem współpracy Królewskiego Towarzystwa w Londynie (Royal Society), Polskiej Akademii Nauk oraz Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Warsztaty zorganizowano jako multidyscyplinarne spotkanie mające na celu zgromadzenie zarówno doświadczonych badaczy, jak i przedstawicieli młodego pokolenia naukowców, aby stworzyć środowisko sprzyjające wymianie wiedzy, nawiązaniu międzynarodowych kontaktów, a także poszukiwaniu potencjalnych możliwości przyszłej współpracy naukowej.
Warsztaty zostały podzielone na dwa główne bloki tematyczne: Random Matrix Theory oraz Group actions and representations – analytic and geometric. Panele te były wypełnione szeregiem wykładów oraz sesji plenarnych, w których udział wzięli czołowi eksperci z obu obszarów naukowych. Spotkanie, choć o wysokim poziomie naukowym, miało także charakter nieformalny, co sprzyjało bezpośrednim rozmowom pomiędzy uczestnikami oraz konstruktywnym dyskusjom na temat możliwych kierunków badań.
Koordynatorami całego wydarzenia byli wybitni specjaliści w dziedzinach matematyki i fizyki, w tym dr hab. Radosław Adamczak (Instytut Matematyczny Uniwersytetu Warszawskiego), dr hab. Alexandre Danilenko (Instytut Fizyki i Inżynierii Niskich Temperatur NAN Ukrainy), prof. Boris Khoruzhenko (Queen Mary University of London), prof. Dawid Kielak (Uniwersytet Oksfordzki), prof. Mariya Shcherbina (Instytut Fizyki Niskich Temperatur NAN Ukrainy) oraz prof. dr hab. Adam Skalski (Instytut Matematyczny PAN). Obecność tak znakomitych naukowców zapewniła wysoki poziom merytoryczny spotkania, a ich zaangażowanie w koordynację wydarzenia wzmocniło prestiż warsztatów.
Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in. Prezes Londyńskiego Towarzystwa Matematycznego, prof. Jens Marklof FRS oraz Prezes Polskiego Towarzystwa Matematycznego, prof. Jacek Miękisz. Specjalnym gościem był również prof. Jon Keating, profesor filozofii naturalnej na Uniwersytecie w Oksfordzie, a także członek The Queen’s College, oraz prof. Martin Bridson FRS, Prezes Instytutu Matematycznego Claya. Obecność tak wybitnych osobistości świata nauki podkreśliła międzynarodowy charakter spotkania i jego znaczenie w globalnym kontekście badań matematycznych.
Wydarzenia towarzyszące
Program warsztatów dopełniały spotkania towarzyszące, które odbyły się w różnych instytucjach naukowych oraz rządowych, w tym w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. 14 października 2024 r. odbyło się spotkanie z udziałem m.in. prof. Jerzego Duszyńskiego, byłego prezesa PAN, prof. Anatoly Zagorodnego oraz dr Anatolii Myronchuka z Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Rozmowy dotyczyły kontynuacji wsparcia dla ukraińskich naukowców oraz planowania odbudowy nauki w Ukrainie po zakończeniu wojny. Spotkanie to miało na celu zacieśnienie współpracy naukowej pomiędzy Polską, Ukrainą oraz instytucjami międzynarodowymi, a także omówienie dalszych możliwości pomocy dla ukraińskich badaczy.
Kolejnego dnia, 15 października 2024 r., odbyło się spotkanie w Instytucie Chemii Fizycznej PAN, na którym obecni byli przedstawiciele zarówno z Polski, jak i z Ukrainy oraz Wielkiej Brytanii, w tym Ian Wiggins, dyrektor ds. międzynarodowych w Royal Society. Podczas tego spotkania swoje projekty naukowe zaprezentowali stypendyści Długoterminowego Programu Wsparcia Ukrainy (LTP Ukraina), co stało się okazją do ukazania wyników międzynarodowej współpracy oraz wsparcia, jakie społeczność naukowa oferuje ukraińskim naukowcom.
Na zakończenie drugiego dnia warsztatów odbyła się uroczysta wizyta w Ambasadzie Brytyjskiej w Warszawie, gdzie zaproszeni zostali wszyscy uczestnicy wydarzenia. Spotkanie to stanowiło nie tylko formę podziękowania za udział, ale także kontynuację nieformalnych rozmów na temat przyszłych projektów badawczych.
Obrady i zakończenie
Obrady zakończyły się 16 października 2024 r., a podsumowania oraz podziękowania ze strony organizatorów wygłosili prof. Adam Skalski, prof. Jon Keating oraz prof. Marek Konarzewski. Złożyli oni wyrazy uznania wszystkim uczestnikom, podkreślając znaczenie takich inicjatyw dla rozwoju nauki oraz budowania mostów pomiędzy różnymi krajami i kulturami naukowymi, zwłaszcza w trudnych czasach konfliktów i kryzysów.
Podsumowanie
Warsztaty matematyczne UK – Poland – Ukraine były znakomitym przykładem, jak nauka może integrować społeczności akademickie z różnych części świata. Spotkanie w Warszawie pokazało, że nawet w trudnych okolicznościach, takich jak wojna w Ukrainie, możliwa jest owocna współpraca międzynarodowa, wymiana doświadczeń oraz wspieranie młodych talentów naukowych. Dodatkowo, wydarzenie to nie tylko miało charakter naukowy, ale także humanitarny, ponieważ głównym celem towarzyszących mu spotkań była pomoc dla ukraińskich naukowców i odbudowa tamtejszych instytucji badawczych.
Raport z warsztatów jest dostępny pod tym linkiem (PDF).
