Na zdjęciu wykonanym przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a (NASA/ESA) możemy podziwiać fascynującą kosmiczną interakcję, jaką jest galaktyka MCG+05-31-045. Ta para oddziałujących na siebie galaktyk znajduje się około 390 milionów lat świetlnych od nas, a ich lokalizacja jest częścią Gromady Galaktyk Warkocza Bereniki (Coma Cluster).
Gromada Warkocza Bereniki — Kosmiczny Raj
Gromada Warkocza Bereniki to niezwykle bogaty obszar kosmosu, zawierający ponad tysiąc znanych galaktyk. Jest to jedno z najgęstszych skupisk galaktyk we wszechświecie, a wielu amatorzy astronomii jest w stanie dostrzec niektóre z nich za pomocą przydomowych teleskopów. Charakterystyczną cechą tego rejonu są przede wszystkim galaktyki eliptyczne, powstałe na skutek bliskich zderzeń i interakcji między galaktykami.
W takim gęstym środowisku, jak Gromada Warkocza Bereniki, galaktyki często przecinają swoje orbity, co prowadzi do wzajemnych oddziaływań i przekształceń. Gwiazdy, które tworzą te galaktyki, zazwyczaj pozostają nienaruszone, jednak gaz i pył wewnątrz galaktyk ulegają znaczącym perturbacjom. Grawitacja rozciąga je, kompresuje, a czasem zderza, co prowadzi do intensywnego formowania nowych gwiazd.
Proces Przekształceń Galaktyk
MCG+05-31-045 to doskonały przykład tego, jak takie procesy mogą wyglądać. Mniejsza galaktyka spiralna w tej parze jest stopniowo rozrywana przez większą, a jednocześnie ich współoddziaływanie prowadzi do formowania się nowych, gorących gwiazd. Zwłaszcza olbrzymie, niebieskie gwiazdy powstające w wyniku takich zakłóceń szybko spalają swoje paliwo, kończąc życie stosunkowo szybko w kosmicznej skali czasu. Po ich śmierci, pozostaje niewiele gazu do uformowania kolejnych młodych gwiazd, co skutkuje powstaniem bardziej dojrzałej galaktyki zdominowanej przez chłodniejsze, czerwone gwiazdy.
Interakcje między galaktykami spiralnymi, jak ta opisana powyżej, często prowadzą do zaburzenia ich eleganckich, spiralnych ramion – owe zderzenia i fuzje ostatecznie przekształcają je w galaktyki eliptyczne. W takich galaktykach gwiazdy przemieszczają się na nieuporządkowanych orbitach, nie tworząc już schludnych spiral. Taki los czeka prawdopodobnie także MCG+05-31-045, która za miliony lat może ostatecznie stać się pozbawioną gazu galaktyką eliptyczną.
Kosmiczna Ewolucja w Długim Procesie
Chociaż to spektakularne przekształcenie galaktyki MCG+05-31-045 nie zostanie ukończone w ciągu najbliższych kilku milionów lat, już teraz możemy obserwować wczesne etapy tych drastycznych zmian. Dzięki niesamowitym możliwościom Teleskopu Hubble’a, jesteśmy w stanie śledzić ten długi i skomplikowany proces, który rozgrywa się na kosmicznej scenie. Tego typu zjawiska pozwalają nam lepiej zrozumieć ewolucję galaktyk, a także to, jak z czasem zmienia się struktura wszechświata.
Interesujące jest przewidywanie, co wydarzy się z tego kosmicznego „tańca” galaktyk. Mniejsze galaktyki nierzadko są wchłaniane przez większe, a to prowadzi do utraty ich charakterystycznej struktury spiralnej na rzecz bardziej chaotycznej formy, jaką jest galaktyka eliptyczna. Na końcu tego procesu pozostanie obiekt zdominowany przez starsze, chłodniejsze gwiazdy, pozbawiony jednakże surowca na kolejne pokolenia gwiazd.
W ten sposób, patrząc na MCG+05-31-045, oglądamy nie tylko aktualny stan jednej galaktyki, ale także wczesne etapy jej przyszłości, związanej z procesem nieustannej kosmicznej ewolucji.
