W minionym roku NASA oraz jej partnerzy z Kennedy Space Center na Florydzie udowodnili, że potencjał eksploracji kosmosu wciąż rośnie. Od misji załogowych na Międzynarodową Stację Kosmiczną, przez eksperymentalne lądowania na Księżycu, aż po badanie warunków życia na Europie – jednym z księżyców Jowisza, rok 2024 przeszedł do historii dzięki licznym wydarzeniom i przełomowym osiągnięciom.
Styczeń: Pionierskie misje na Księżyc i Międzynarodową Stację Kosmiczną
Styczeń rozpoczął się próbą pierwszego lądowania komercyjnego na Księżycu w ramach inicjatywy NASA CLPS (Commercial Lunar Payload Services). Lądownik Peregrine Mission One, dostarczany przez firmę Astrobotic na rakiecie Vulcan, miał wykonać badania magnetyczne i termiczne na powierzchni Księżyca. Choć z uwagi na problem z napędem nie udało się wylądować, misja ustanowiła kamień milowy dla prywatnych sektora w eksploracji kosmosu.
W tym samym miesiącu wystartowała trzecia prywatna misja astronautyczna Axiom Mission 3, podczas której czteroosobowa załoga przeprowadziła ponad 30 eksperymentów naukowych na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Towarzyszyło temu również wystrzelenie misji zaopatrzeniowej Cygnus przez firmę Northrop Grumman na pokładzie rakiety SpaceX Falcon 9, dostarczając ponad 3,7 tony materiałów naukowych i sprzętu na ISS. Połączenie prywatnych i publicznych wysiłków nadal przyspieszało postęp technologiczny.
Luty: Odkrywania naszej planety i Księżyca
Luty przyniósł również pełne sukcesy misje. NASA z powodzeniem wystrzeliła misję PACE (Plankton, Aerosol, Cloud, ocean Ecosystem), która za pomocą zaawansowanych instrumentów bada różnorodność biologiczną oceanów i przyczynia się do analizy zmian klimatu. Tymczasem lądownik Nova, należący do Intuitive Machines, zapoczątkował nową erę eksploracji Księżyca, lądując w jego regionie biegunowym na obszarze zwanym Malapert A.
Luty był także czasem ćwiczeń przygotowawczych do załogowej misji Artemis II, która powróci ludzkość ponownie na Księżyc. Przeprowadzono symulacje procedur odzyskiwania załogi i kapsuły Orion po jej powrocie na Ziemię, w których wzięli udział astronauci NASA oraz siły zbrojne USA.
Marzec: Innowacje na orbicie
W marcu wystartowała kolejna misja załogowa NASA, Crew-8, która badała zjawiska naukowe w warunkach mikrograwitacji. Ponadto, 30. komercyjna misja zaopatrzeniowa SpaceX kontynuowała dostarczanie zaawansowanych urządzeń technologicznych i żywności na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
Kwiecień i maj: Zaćmienia Słońca i nowa era w logistyce kosmicznej
8 kwietnia mieszkańcy Ameryki Północnej mieli okazję podziwiać spektakularne całkowite zaćmienie Słońca, a NASA zaoferowała transmisje z punktów najwyższej widoczności z różnych miast. W maju natomiast znaczne wydarzenie logistyczne przyciągnęło uwagę – kosmiczny samolot Dream Chaser przeznaczony do przyszłych dostaw na ISS dotarł do Kennedy Space Center, przygotowując się do swojej debiutanckiej misji w 2025 roku.
Czerwiec: Testy załogowe i ostatnie z serii satelitów GOES
Czerwiec stał pod znakiem pierwszego załogowego lotu statkiem Starliner firmy Boeing, który przetransportował astronautów na ISS. Równocześnie miał miejsce start ostatniego satelity z serii GOES-R, wyspecjalizowanego w zaawansowanych obserwacjach atmosferycznych i pogodowych, stanowiący kluczowe narzędzie monitorowania klimatu.
Lipiec–Wrzesień: Kontynuacja programu Artemis i wzmożenie operacji orbitalnych
NASA przyjęła dostawę 212-metrowego segmentu rakiety SLS, która wyniesie astronautów w ramach Artemis II na Księżyc w nadchodzących latach. Równocześnie, program zaopatrzeniowy Cygnus oraz załogowe misje Crew-9 wzbogacały ISS o materiały i zasoby, niezbędne do przeprowadzania długoterminowych eksperymentów w mikrograwitacji.
Październik: Misja na Europę
Jednym z przełomowych momentów roku był start misji Europa Clipper, mającej na celu zbadanie lodowego księżyca Jowisza – Europy. Sonda, wyposażona w zaawansowane instrumenty do analizy lodowej skorupy i ukrytego oceanu, dotrze do swojego celu w 2030 roku, oferując odpowiedzi na pytania dotyczące możliwości istnienia życia w oceanach innych niż ziemskie.
Listopad i grudzień: Rekordowe zamknięcie roku
Pod koniec roku NASA kontynuowała badania na orbicie oraz prace nad programem Artemis. Elementy rakiety Artemis II były pieczołowicie montowane w budynku Vehicle Assembly Building, przygotowując się na nadchodzący start. Rok 2024 zakończył się również rekordową liczbą 80 startów rakietowych z Cape Canaveral, ustanawiając nowe standardy eksploracji kosmicznej.
Patrząc na rok 2025, można spodziewać się jeszcze bardziej intensywnych działań, które obejmą zarówno misje naukowe, jak i załogowe. Nieustanny rozwój technologii i eksploracja przestrzeni stanowią przypomnienie, że granice ludzkości wciąż się przesuwają. Kosmos zaprasza – i jako cywilizacja, jesteśmy gotowi odpowiedzieć na to wyzwanie.
