Międzynarodowy zespół naukowców pod przewodnictwem Uniwersytetu Medycznego w Wiedniu odkrył zaskakujące powiązania między cukrzycą typu 2 a rozwojem raka prostaty. W centrum uwagi badaczy znalazło się białko PPARγ, które od lat odgrywa kluczową rolę w regulacji procesów metabolicznych i jest dobrze znane specjalistom zajmującym się terapią cukrzycy. Nowe dane sugerują, że PPARγ może również odgrywać istotną rolę w hamowaniu wzrostu komórek raka prostaty, co otwiera ekscytujące perspektywy dla przyszłych metod leczenia tej choroby.
PPARγ (receptor aktywowany przez proliferatory peroksysomów gamma) to czynnik transkrypcyjny, który aktywuje ekspresję genów odpowiedzialnych za regulację metabolizmu, reakcje zapalne i wzrost komórek. Od ponad dwóch dekad znane są jego właściwości wpływające na wrażliwość komórek na insulinę, co uczyniło go celem leków stosowanych w leczeniu cukrzycy, takich jak pioglitazon z grupy tiazolidynodionów. Teraz, dzięki badaniom zespołu kierowanego przez prof. Lukasa Kennera z Klinicznego Zakładu Patologii MedUni Vienna, ujawniono jego nieoczywistą funkcję związaną z nowotworami – przede wszystkim z rakiem prostaty, który jest drugim najczęściej występującym nowotworem u mężczyzn na świecie.
Zespół badawczy przyjrzał się bliżej zachowaniu komórek nowotworowych w obecności różnych stanów aktywacji PPARγ, korzystając z hodowli komórkowych oraz próbek tkanek pacjentów. Okazało się, że pioglitazon istotnie wpływa na aktywność receptorów PPARγ, co skutkuje hamowaniem wzrostu oraz zmianami w metabolizmie komórek nowotworowych. Co więcej, wstępne dane wskazują, że pacjenci chorujący na cukrzycę i jednocześnie dotknięci rakiem prostaty, którzy byli poddani terapii agonistami PPARγ, nie doświadczyli nawrotu nowotworu na etapie analizy danych. Pierwsza autorka badania, Emine Atas z Zakładu Obrazowania Biomedycznego MedUni Vienna, podkreśliła, że rezultaty te mogą okazać się przełomowe. Zdaniem głównego badacza, Lukasa Kennera, istnieje realna szansa, że substancje aktywujące PPARγ staną się fundamentem nowej, celowanej metody leczenia raka prostaty.
Rak prostaty, mimo rosnącej skuteczności terapii i rozwoju technologii medycznych, pozostaje jedną z głównych przyczyn zgonów nowotworowych u mężczyzn – tylko w samej Austrii odpowiada za co ósmy przypadek śmiertelny związany z nowotworami. Obecnie dostępne metody leczenia obejmują zabiegi chirurgiczne, radioterapię oraz leczenie farmakologiczne. Wprowadzenie nowych, molekularnie ukierunkowanych leków mogłoby istotnie zwiększyć skuteczność terapii. Rezultaty opublikowane na łamach prestiżowego czasopisma naukowego Molecular Cancer stanowią istotny krok w tej właśnie kierunku.
Wpływ białka PPARγ na procesy nowotworowe to dopiero początek nowej ścieżki badawczej, której rozwój może pozwolić nie tylko na lepsze zrozumienie mechanizmów rozwoju raka, ale także na stworzenie innowacyjnych terapii wykorzystujących leki już obecne na rynku. Przeprowadzenie dalszych badań klinicznych i przedklinicznych będzie niezbędne do potwierdzenia skuteczności i bezpieczeństwa takich terapii u pacjentów z rakiem prostaty. Niemniej jednak, to fascynujące odkrycie daje nadzieję na bardziej skuteczne i spersonalizowane podejście do leczenia chorób nowotworowych w oparciu o mechanizmy znane z terapii metabolicznych.
