Marsjańska misja łazika Curiosity, która od 2012 roku odkrywa tajemnice Czerwonej Planety, nieustannie dostarcza fascynujących danych naukowych. W środę, 20 listopada 2024 roku, zespół zarządzający misją w NASA miał okazję zrealizować wyjątkowo bogaty w działania plan eksploracyjny, obejmujący analizę nietypowych formacji skalnych oraz złożoną jazdę na trudnym, kamienistym terenie jednostki siarczanowej.
Sukcesy na trudnym terenie
Dzięki pomyślnemu zakończeniu jazdy w 4369 dniu marsjańskim (solu), Curiosity znalazł się w stabilnej pozycji, co pozwoliło na rozłożenie jego wysięgnika. Warto podkreślić, że w tak ekstremalnie skalistym terenie ten krok nie zawsze jest możliwy. Stabilność łazika umożliwiła naukowcom przeprowadzenie zaawansowanych badań nad wyjątkowymi skałami znajdującymi się w jego zasięgu. Kluczowym elementem dnia była obserwacja formacji skalnych pokrytych siecią pęknięć, które układają się w charakterystyczne, wielokątne wzory.
Zagadka marsjańskich pęknięć
Struktury te od lat fascynują badaczy, ponieważ mogą one zawierać cenne informacje o procesach geologicznych, jakie zaszły na Marsie w przeszłości. Jedno z głównych pytań dotyczy genezy tych pęknięć: czy powstały one na skutek naprężeń łamiących skały w określonym kierunku, czy też są efektem wielokrotnych cykli rozszerzania i kurczenia się skał? Hipotezy naukowców skupiają się na dwóch potencjalnych czynnikach wpływających na te przemiany: ekstremalnych zmianach temperatury na powierzchni Marsa lub procesach związanych z hydratacją i dehydratacją minerałów w skale. Jednak możliwe jest też, że kryje się za tym zupełnie inne zjawisko.
Analiza dwóch kluczowych obiektów
Aby zbadać tę tajemnicę, zespół Curiosity wybrał dwa cele do szczegółowej analizy. Pierwszym z nich był „Buttermilk” — cienki, wypukły grzbiet związany z pęknięciami. Łazik umieścił instrument APXS (Alpha Particle X-ray Spectrometer) w trzech różnych miejscach na tej formacji, aby dokładnie przeanalizować jej skład chemiczny. Drugim celem był „Lee Vining”, skała zapewniająca trójwymiarowy wgląd w geometrię pęknięć. Przy użyciu kamery MAHLI (Mars Hand Lens Imager) wykonano szczegółowe mozaiki fotograficzne obu stron tej skały, co pozwoli na lepsze zrozumienie struktury pęknięć.
Chemia i spektakularne obrazy
Instrument ChemCam również odegrał ważną rolę, przeprowadzając analizy składu chemicznego dwóch dodatkowych celów: „Crater Crest” — wypełnienia pęknięcia oraz „Lost Arrow” — ciemnej, płytkowej skały. Kamera Mastcam uzupełniła te badania, rejestrując obszerne mozaiki zdjęć przedstawiające inne, oddalone formacje skalne o podobnych wielokątnych pęknięciach, które zostały zgrupowane w serii obserwacji nazwanej „The Dardanelles”. Zebrane dane pozwolą naukowcom na jeszcze lepsze zrozumienie procesów geologicznych, które ukształtowały ten obszar.
W stronę nowych wyzwań
Po zakończeniu badań Curiosity wyruszył w kolejną podróż, przemieszczając się o około 25 metrów na południowy zachód. Każdy przejechany centymetr na Marsie jest świadectwem niezrównanej inżynierii i precyzji, które umożliwiają eksplorację tak wymagającego terenu.
Misje takie jak ta przypominają, jak ogromny krok wykonaliśmy w eksploracji kosmosu. Dzięki pracy naukowców i inżynierów otrzymujemy nie tylko dane o Marsie, ale także inspirację do dalszych podróży w głąb naszego Układu Słonecznego. Każdy dzień misji Curiosity to kolejna historia o wytrwałości, odkrywaniu nieznanego i przesuwaniu granic ludzkich możliwości.
