Czy popularny trend oczyszczania organizmu za pomocą soków rzeczywiście pomaga naszemu zdrowiu, a zwłaszcza jelitom? Nowe badania przeprowadzone przez naukowców z Northwestern University w USA oraz Uniwersytetu San Raffaele we Włoszech rzucają światło na wpływ krótkoterminowej diety sokowej na mikrobiom jamy ustnej i jelit. Wyniki pokazują, że chociaż soki dostarczają cennych składników odżywczych, mogą tymczasowo zakłócać równowagę mikrobiologiczną organizmu.
Mikroflora jamy ustnej a mikroflora jelitowa – różnice w reakcji na zmiany diety
Jednym z kluczowych odkryć badań było to, że mikrobiom jamy ustnej jest znacznie bardziej wrażliwy na zmiany w diecie niż mikrobiom jelitowy. Już po trzech dniach stosowania diety sokowej zaobserwowano istotne zmiany w składzie bakterii w jamie ustnej, w przeciwieństwie do mikrobiomu jelitowego, który pozostał stosunkowo stabilny. Taka zmienność w jamie ustnej może prowadzić do rozwoju bakterii prozapalnych, które potencjalnie wpływają niekorzystnie na zdrowie dziąseł i ogólną równowagę ustną.
Detoksykacja za pomocą soków stała się popularna w ostatnich latach jako sposób na usprawnienie metabolizmu i wspomaganie zdrowia. Soki owocowe i warzywne dostarczają witamin oraz przeciwutleniaczy, ale pozbawione są nierozpuszczalnego błonnika, który ma kluczowe znaczenie dla zdrowia mikrobiomu jelitowego.
Krytyczne spojrzenie na dietę opartą wyłącznie na sokach
Czy możliwe jest, że coś tak zdrowego jak soki może przynieść szkodliwe skutki? W badaniu zrekrutowano 14 zdrowych uczestników w wieku 18–35 lat. Zostali oni przydzieleni do jednej z trzech grup w ramach zróżnicowanych interwencji żywieniowych: pierwsza grupa stosowała wyłącznie dietę sokową, druga piła soki w połączeniu ze standardowym jedzeniem, a trzecia stosowała dietę opartą na pełnowartościowych, roślinnych produktach. Każda interwencja trwała trzy dni i była poprzedzona eliminacyjną dietą oczyszczającą organizm z przetworzonej żywności.
Analiza próbek mikrobiologicznych z jamy ustnej i jelit uczestników wykazała, że diety niskobłonnikowe, takie jak dieta sokowa, powodowały wzrost bakterii związanych z procesami zapalnymi oraz zmniejszenie liczby pożytecznych gatunków, takich jak Veillonellaceae, które odgrywają ważną rolę w zdrowiu układu sercowo-naczyniowego i homeostazie w jamie ustnej.
Soki a mikrobiom jelitowy – stabilność, ale z pewnymi zmianami
Chociaż mikrobiom jelitowy wykazał większą stabilność w porównaniu do mikrobiomu jamy ustnej, dieta oparta na sokach nie była całkowicie neutralna. Wzrosła liczba bakterii takich jak Porphyromonadaceae i Rikenellaceae, które mogą być związane z zaburzeniami przepuszczalności jelit i procesami zapalnymi. Warto również zauważyć, że diety łączące soki z regularnym jedzeniem wywoływały znacznie mniej zmian, co pokazuje, jak ważne jest zachowanie balansu w codziennej diecie.
Co istotne, wszystkie obserwowane zmiany w mikrobiomie, zarówno w jelitach, jak i w jamie ustnej, były odwracalne. Po 14 dniach od zakończenia diety mikrobiota uczestników wróciła do stanu wyjściowego. To sugeruje, że krótkotrwałe zmiany nie mają trwałych skutków, ale pozostaje pytanie, jak regularne diety sokowe mogą wpłynąć na organizm w dłuższej perspektywie.
Jakie wnioski można wyciągnąć?
Chociaż dieta sokowa przynosi korzyści w postaci szybkiego dostarczania witamin i antyoksydantów, badania sugerują, że jej wpływ na mikrobiom jamy ustnej oraz jelit może być mniej korzystny, niż dotąd sądzono. Brak błonnika i wysoka zawartość cukrów w sokach mogą prowadzić do tymczasowych zaburzeń równowagi mikrobiologicznej, które potencjalnie mogą skutkować stanami zapalnymi.
Najlepszym rozwiązaniem wydaje się być podejście zrównoważone. Jeżeli uwielbiasz soki, spróbuj łączyć je z pełnowartościowymi posiłkami zawierającymi błonnik, aby minimalizować potencjalne negatywne skutki dla zdrowia. Zamiast całkowicie rezygnować z jedzenia na rzecz soków, postaw na miksowanie diety sokowej z tradycyjnym jedzeniem bogatym w warzywa, owoce i produkty pełnoziarniste.
Na dłuższą metę kluczową kwestią pozostaje potrzeba dalszych badań nad wpływem długotrwałej diety sokowej. Tymczasem, dla utrzymania zdrowego mikrobiomu, warto pamiętać, że nic nie zastąpi zrównoważonej diety opartej na różnorodnych, naturalnych produktach spożywczych.
