Nowe spojrzenie na antykoncepcję: czy pigułka może obniżyć ryzyko raka jajnika?
Antykoncepcja hormonalna to jedna z najczęściej stosowanych metod zapobiegania ciąży na całym świecie. Jednak jej wpływ na zdrowie kobiet wykracza daleko poza podstawowe funkcje. Najnowsze badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Australii Południowej sugerują, że popularna pigułka antykoncepcyjna może również znacząco zmniejszać ryzyko zachorowania na raka jajnika.
Nowe odkrycia naukowców
Badacze przeanalizowali dane pochodzące od ponad 221 tysięcy kobiet w wieku od 37 do 73 lat, wykorzystując sztuczną inteligencję do identyfikacji czynników ryzyka nowotworów jajnika. Wyniki badania były zaskakujące – kobiety, które choć raz w życiu stosowały doustną antykoncepcję, miały o 26% niższe prawdopodobieństwo rozwoju raka jajnika w porównaniu do tych, które nigdy nie sięgnęły po tego rodzaju środki. Co więcej, efekt ochronny był jeszcze większy w przypadku kobiet, które stosowały antykoncepcję po 45. roku życia – w ich przypadku ryzyko było niższe aż o 43%.
To przełomowe odkrycia, które sugerują, że regulacja owulacji może mieć kluczowe znaczenie w profilaktyce raka jajnika. Dotychczasowe badania wielokrotnie zwracały uwagę na wpływ długości płodności na ryzyko nowotworowe, ale dopiero teraz udało się wykazać, że stosowanie antykoncepcji hormonalnej w późniejszym wieku może mieć tak istotne korzyści zdrowotne.
Czynniki ryzyka i możliwe strategie zapobiegania
W ramach badania naukowcy wskazali również kilka biomarkerów, które mogą być związane z ryzykiem raka jajnika. Okazuje się, że pewne cechy czerwonych krwinek oraz enzymy wątrobowe mogą odgrywać rolę w rozwoju tego nowotworu. Co ciekawe, niższa masa ciała oraz mniejszy wzrost były powiązane z niższym ryzykiem zachorowania.
Dodatkowo, kobiety, które urodziły co najmniej dwoje dzieci, miały o 39% mniejsze prawdopodobieństwo zachorowania na raka jajnika niż te, które nie rodziły. To kolejne potwierdzenie tezy, że zmniejszona liczba owulacji w ciągu życia może pełnić funkcję ochronną.
Znaczenie wczesnej diagnostyki
Jednym z największych wyzwań w leczeniu raka jajnika pozostaje jego późne wykrywanie. Jak zauważa dr Amanda Lumsden, współautorka badania, aż 70% przypadków tego nowotworu diagnozowanych jest dopiero w zaawansowanym stadium, co sprawia, że pięcioletnia przeżywalność wynosi mniej niż 30%. Dla porównania, nowotwory wykryte na wczesnym etapie osiągają wskaźnik przeżywalności powyżej 90%.
To właśnie dlatego identyfikacja czynników ryzyka jest tak istotna. Sztuczna inteligencja, wykorzystana w tym badaniu, pozwoliła przeanalizować niemal 3000 różnych parametrów zdrowotnych, dietetycznych i hormonalnych, dostarczając cennych informacji, które mogą przyczynić się do skuteczniejszej profilaktyki.
Co dalej?
Główna autorka badania, profesor Elina Hyppönen, podkreśla, że wciąż potrzebne są dalsze badania, aby lepiej zrozumieć mechanizmy ochronne związane ze stosowaniem antykoncepcji. Możliwe, że w przyszłości lekarze będą mogli zalecać określone strategie redukcji ryzyka dla kobiet, które znajdują się w grupie podwyższonego prawdopodobieństwa zachorowania.
Obecne wyniki wskazują jednak, że stosowanie pigułki antykoncepcyjnej może nie tylko skutecznie zapobiegać ciąży, ale także stanowić cenny element strategii prozdrowotnej. W obliczu takich odkryć warto jeszcze raz przeanalizować indywidualne korzyści i ryzyka związane z antykoncepcją hormonalną, zwłaszcza w kontekście długoterminowego zdrowia kobiet.
