Misja Łazika Curiosity: Nowe Odkrycia na Marsie
Zespół naukowy obsługujący łazik Curiosity odnotował kolejny ekscytujący tydzień badań Czerwonej Planety, mimo że warunki terenowe ponownie okazały się wyzwaniem dla ruchu łazika. Pod koniec listopada 2024 roku, misja kontynuowała eksplorację marsjańskich formacji skalnych, które dostarczają cennych informacji o geologicznej przeszłości Marsa oraz prawdopodobnym wpływie wody na jego powierzchnię. Chociaż nie wszystko poszło zgodnie z planem, zespół wykorzystał każdą chwilę do prowadzenia fascynujących badań naukowych.
Trudne warunki na Marsie – zmiana planów
Mimo iż poprzedni zaplanowany manewr i jazda łazika zostały wykonane z sukcesem, zakończyły się w nietypowej pozycji. Jeden z kół łazika znalazł się w niezbyt korzystnym nachyleniu, co uniemożliwiło przeprowadzenie szczegółowych badań powierzchniowych za pomocą narzędzi na ramieniu, takich jak spektrometr APXS i kamera MAHLI. Zespół zdecydował, że ze względów bezpieczeństwa nie podejmie ryzyka rozłożenia ramienia w tej pozycji, ale nie oznaczało to, że badania zostały na tym etapie wstrzymane.
Działania naukowe bez użycia ramienia
Pomimo ograniczeń, ekipa planowała intensywne badania w weekend, nawet pomimo skróconego harmonogramu pracy związanego z tzw. „soliday” — specyficznym dniem różniącym się liczbą marsjańskich dni zwanych „solami”. W tym czasie zrealizowano ponad trzy godziny obserwacji, skupiając się głównie na analizie chemicznej materiału skalnego w pobliżu łazika. Instrument LIBS badał skład płaskich, czerwonych skał w przestrzeni roboczej, które wykazywały ciekawy, poligonalny układ pęknięć. Skały te nazwano „Bloody Canyon”, a ich powierzchnia mogła ujawniać wczesne stadium procesów geologicznych, które doprowadziły do powstania grubszych, ciemnych warstw zauważonych wcześniej przez Curiosity.
Fascynująca mozaika Mastcam
Jednym z najważniejszych momentów tego etapu misji było stworzenie mozaiki zdjęć przez kamerę Mastcam, pokazującej interesujący widok na północ od łazika. Na zdjęciach można dostrzec warstwę skał, w której w marcu 2024 roku przeprowadzono odwiert na miejscu zwanym „Mineral King”. Jest to warstwa bogata w siarczany, co szczególnie interesuje naukowców ze względu na jej ciemne kolory widoczne z orbity Marsa.
Mozaika zdjęć również obejmowała deformacje terenu, które mogą świadczyć o wcześniejszej aktywności wody na Marsie, a także teren związany z grzbietem Gediz Vallis, co dodaje kolejne nowatorskie informacje do geologicznej historii planety. Badania te są niezwykle cenne, ponieważ ukazują lokalne różnice w formach geologicznych po obu stronach kanału, co może dostarczyć nowych danych dotyczących marsjańskich osadów.
Obserwacje z daleka
Zespół Curiosity zaplanował także dwa długodystansowe zdjęcia z kamery RMI. Pierwsze z nich skierowano w stronę kanału, gdzie potencjalnie mogą znajdować się dowody na późną fazę osuwisk znajdujących się u podstawy grzbietu. Drugie zdjęcie, z perspektywy łazika, skierowano w stronę wydm wiatrowych zwanych „yardangami”. Ta obserwacja ma na celu przygotowanie do bliższego zbadania tego terenu przez łazik w przyszłości.
Badanie współczesnego środowiska Marsa
Oprócz badań geologicznych, Curiosity kontynuował swoje obserwacje atmosferyczne, które obejmują m.in. badania marsjańskich „wirów pyłowych” (dust devils) oraz pomiary przejrzystości atmosfery, które dostarczają informacji o ilości pyłu unoszącego się w powietrzu. Wykorzystano również kamerę nawigacyjną Navcam do filmowania chmur oraz innych zjawisk meteorologicznych. Standardowe pasywne obserwacje środowiska zostały natomiast przeprowadzone za pomocą instrumentów, takich jak REMS (stacja meteorologiczna) i DAN (detektor wodoru).
Kontynuacja podróży
Mimo że trudny teren stanowi regularne wyzwanie, Curiosity nieustannie porusza się naprzód. Łazik kieruje się na zachód, wznosząc się po terenie bogatym w siarczany, jednocześnie okrążając formację zwaną Texoli Butte. Choć jazda w tak trudnym terenie nie zawsze jest łatwa, naukowcy są pewni, że czeka ich jeszcze wiele odkryć.
Curiosity pokazuje, że każde wyzwanie to nowa szansa na zdobycie cennych danych. Mars, mimo że wymagający, wciąż kryje wiele tajemnic, które stopniowo odkrywane są dzięki codziennym wysiłkom zarówno zespołów naukowych na Ziemi, jak i samego łazika na powierzchni planety.
Tekst napisany przez Lucy Lim, naukowca z NASA Goddard Space Flight Center.
