Wczesne racjonowanie cukru obniża ryzyko cukrzycy i nadciśnienia nawet o 35% i 20%, odpowiednio, oraz opóźnia pojawienie się chorób o 4 i 2 lata.
Wprowadzenie
Najnowsze badania, opublikowane w czasopiśmie Science, badają wpływ ekspozycji na cukier w pierwszych 1000 dniach życia na ryzyko rozwoju nadciśnienia oraz cukrzycy typu 2. Okazało się, że racjonowanie cukru w tym kluczowym okresie może znacząco obniżyć to ryzyko oraz opóźnić pojawienie się tych chorób w późniejszym życiu.
Znaczenie pierwszych 1000 dni życia
Pierwsze 1000 dni życia, liczone od momentu poczęcia aż do drugiego roku życia dziecka, są kluczowe dla jego długoterminowego zdrowia. Niewłaściwa dieta w tym okresie może prowadzić do negatywnych skutków zdrowotnych w dorosłości. Choć badania na zwierzętach wykazują trwałe szkody wynikające z wczesnej ekspozycji na cukier, dowody na podobny wpływ u ludzi są ograniczone. Badania nad ludźmi zazwyczaj skupiają się na ekstremalnych warunkach, takich jak głód, oraz na zdrowiu matek.
Obecne zalecenia dietetyczne podkreślają, że w pierwszych 1000 dniach życia nie powinno się wprowadzać dodatkowego cukru. Mimo to, badania przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych pokazują, że większość niemowląt i małych dzieci spożywa zbyt dużo cukru, głównie poprzez słodzone pokarmy i napoje, co ma także związek z dietą matek. Co więcej, kobiety ciężarne i karmiące w USA spożywają trzykrotnie więcej cukru niż wynoszą zalecenia, które mówią o maksymalnie 80 gramach dziennie.
Przebieg badania
Badacze w swojej pracy wykorzystali historyczne dane dotyczące racjonowania cukru w Wielkiej Brytanii, które zakończyło się w 1953 roku. Porównali oni osoby dorosłe, które zostały poczęte przed zniesieniem racjonowania (miały ograniczony dostęp do cukru) z tymi, które zostały poczęte po jego zakończeniu (miały wyższy poziom ekspozycji na cukier).
Hipoteza zakładała, że ograniczenie cukru we wczesnym okresie życia zmniejszy ryzyko rozwoju nadciśnienia oraz cukrzycy typu 2, a dłuższe racjonowanie, szczególnie w czasie ciąży i wczesnego dzieciństwa, przyniesie większe korzyści zdrowotne.
Dane pochodziły z UK BioBank, który zawiera informacje o zdrowiu ponad 500,000 uczestników, oraz z National Food Survey (NFS), obejmującego 60,183 dorosłych, z czego 38,155 było objętych racjonowaniem cukru.
Ekspozycja na racjonowanie cukru była klasyfikowana w trzech kategoriach: „w okresie prenatalnym i postnatalnym”, „tylko w okresie prenatalnym” oraz „nigdy”. Główne zmienne wynikowe obejmowały diagnozy nadciśnienia oraz cukrzycy typu 2, a także wiek, w którym rozpoznano te choroby.
Wyniki
Po zakończeniu racjonowania cukru w 1953 roku, spożycie cukru wśród dorosłych w Wielkiej Brytanii praktycznie się podwoiło, a konsumpcja cukru przez dzieci również wyraźnie wzrosła. Badacze zauważyli wyraźny związek między ograniczeniem cukru we wczesnym okresie życia a zmniejszonym ryzykiem rozwoju chorób przewlekłych.
U osób, które w pierwszych miesiącach życia były objęte racjonowaniem cukru, stwierdzono o 20% mniejsze ryzyko rozwoju nadciśnienia oraz o 35% mniejsze ryzyko cukrzycy typu 2. Co więcej, moment pojawienia się tych chorób był opóźniony o około 2 lata w przypadku nadciśnienia i o 4 lata w przypadku cukrzycy typu 2.
Im dłużej trwało racjonowanie cukru, tym większe były korzyści zdrowotne, szczególnie po ukończeniu 6. miesiąca życia. Każdy dodatkowy miesiąc racjonowania further redukował ryzyko wystąpienia chorób przewlekłych. Ekspozycja w okresie prenatalnym miała kluczowy wpływ na zmniejszenie ryzyka cukrzycy i nadciśnienia.
Co ciekawe, inne produkty, takie jak mięso czy masło, które również przestały być racjonowane w tym okresie, miały minimalny wpływ na ryzyko chorób przewlekłych. Spożywanie większej ilości przetworzonych owoców mogło przyczynić się do wzrostu spożycia cukru, ale nie miało decydującego wpływu na wyniki zdrowotne.
Wnioski
Badania jasno pokazują, że ograniczenie spożycia cukru we wczesnym okresie życia może przynieść długoterminowe korzyści zdrowotne, w tym zmniejszenie ryzyka otyłości oraz chorób przewlekłych, takich jak nadciśnienie i cukrzyca typu 2. Wyniki te wzmacniają hipotezę o „pochodzeniu płodowym” chorób przewlekłych, sugerując, że dieta matki i dziecka w pierwszych miesiącach życia ma kluczowe znaczenie dla zdrowia w dorosłości.
Ograniczenie spożycia cukru w okresie prenatalnym i postnatalnym wpłynęło również na zmniejszenie wskaźników otyłości, co potwierdza potencjał wczesnodziecięcych interwencji dietetycznych. Dodatkowo, badanie nie wykazało wpływu racjonowania cukru na inne schorzenia, co sugeruje, że zmniejszenie ryzyka nadciśnienia i cukrzycy jest bezpośrednio związane z ograniczeniem spożycia cukru.
Wyniki te sugerują, że przestrzeganie obecnych zaleceń dotyczących spożycia cukru w pierwszych latach życia dziecka może przynieść znaczące korzyści zdrowotne. Dodatkowo, badania te popierają polityki mające na celu ograniczenie ilości cukru w produktach spożywczych dla niemowląt i małych dzieci, poprzez wprowadzenie ściślejszych regulacji rynkowych oraz podatków na produkty o wysokiej zawartości cukru.
Potrzeba dalszych badań
Choć wyniki te są niezwykle obiecujące, potrzebne jest dalsze badanie optymalnych poziomów spożycia cukru w czasie ciąży, karmienia piersią oraz wczesnych etapów żywienia dziecka, by w pełni zrozumieć ich wpływ na zdrowie w perspektywie długoterminowej.
