Szybki rozwój technologii medycznych i sztucznej inteligencji przynosi coraz więcej nadziei na wcześniejsze wykrywanie poważnych chorób serca – zwłaszcza u kobiet, które planują macierzyństwo lub niedawno zostały mamami. Najnowsze badania pokazują, że nowoczesne narzędzia oparte na algorytmach AI mogą skutecznie identyfikować wczesne oznaki niewydolności serca już podczas rutynowej wizyty w gabinecie lekarza rodzinnego. Tego typu innowacyjne podejście może okazać się przełomem w profilaktyce kardiomiopatii u kobiet w wieku rozrodczym.
W ramach pilotażowego badania przeprowadzono analizę dwóch grup kobiet w wieku od 18 do 49 lat. Pierwszą grupę stanowiły pacjentki już skierowane na badanie echokardiograficzne – łącznie 100 kobiet. W drugiej grupie znalazły się kobiety zgłaszające się na regularną wizytę kontrolną w poradni podstawowej opieki zdrowotnej, które wcześniej nie wykazywały objawów mogących wskazywać na problemy z sercem. Każda z uczestniczek poddana została dwóm badaniom: tradycyjnemu 10-sekundowemu elektrokardiogramowi (EKG) z 12 odprowadzeniami oraz analizie za pomocą cyfrowego stetoskopu, który rejestrował 15-sekundowe sygnały EKG z jednego odprowadzenia oraz fonokardiogram – czyli zapis dźwięków pracy serca – z kilku punktów na klatce piersiowej.
Kluczowym elementem analizy była ocena ryzyka dysfunkcji skurczowej lewej komory serca (LVSD), szczególnego rodzaju niewydolności serca. Oceny tej dokonywały algorytmy sztucznej inteligencji, analizujące zarówno sygnały elektryczne serca, jak i charakterystyczne dźwięki jego pracy.
W grupie pierwszej, obejmującej kobiety już skierowane na echo serca, u 5% wykryto rzeczywistą obecność LVSD. AI w wersji elektrodiagnostycznej osiągnęła bardzo wysoki współczynnik wartości predykcyjnej ujemnej (NPV) – aż 96,8%, co oznacza, że wynik negatywny był niemal całkowicie wiarygodny. Jeszcze lepiej wypadł stetoskop wspomagany AI, który osiągnął 100% skuteczności pod względem wykluczania choroby. Co więcej, u kobiet, które wykazały dodatni wynik testu, rzeczywiste potwierdzenie LVSD wynosiło odpowiednio 33,3% dla AI-EKG i 22,7% dla AI-stetoskopu.
W drugiej grupie kobiet – tych, które poddały się badaniu podczas standardowej wizyty u lekarza rodzinnego – narzędzia AI wykazały jeszcze większy potencjał przesiewowy. Zaledwie 1% pacjentek zakwalifikowanych jako niskiego ryzyka uzyskało dodatni wynik w AI-EKG. W przypadku AI-stetoskopu było to 3,2%. Co istotne, dodatkowe badania echokardiograficzne przeprowadzone wśród pacjentek z dodatnimi wynikami wykazały prawidłową frakcję wyrzutową serca, co sugeruje, że technologia może wymagać dalszego dopracowania w zakresie ograniczania fałszywych wyników pozytywnych.
Wyniki te mają dużą wagę nie tylko dla środowiska medycznego, ale przede wszystkim dla milionów kobiet w wieku rozrodczym. Wczesna diagnoza dysfunkcji serca przed ciążą lub we wczesnych okresach po porodzie może zapobiec rozwinięciu się poważnych schorzeń kardiologicznych, które u kobiet mogą mieć szybki i nieprzewidywalny przebieg. Zastosowanie narzędzi opartych na AI w codziennej praktyce lekarskiej – zwłaszcza w poradniach podstawowej opieki zdrowotnej – może zrewolucjonizować podejście do profilaktyki i wczesnego wykrywania chorób układu krążenia.
To badanie dowodzi, że sztuczna inteligencja może już dziś stać się realnym wsparciem dla lekarzy rodzinnych, oferując szybkie, nieinwazyjne i niskokosztowe narzędzia diagnostyczne bez konieczności sięgania od razu po drogie i trudno dostępne metody obrazowe. Co więcej, oferuje realną szansę na zwiększenie dostępu do wczesnej diagnozy dla kobiet mieszkających poza dużymi ośrodkami medycznymi.
W miarę jak technologia będzie się rozwijać, możemy spodziewać się coraz większej roli inteligentnych narzędzi w opiece nad zdrowiem kobiet. Ich użycie nie powinno jednak zastępować konsultacji lekarskiej, lecz stanowić jej uzupełnienie – dostarczając lekarzom dodatkowych informacji, które mogą okazać się kluczowe w nawet najprostszych przypadkach rutynowych wizyt.
