Radicalne zmiany w amerykańskiej polityce zdrowotnej: Kontrowersje wokół Project 2025
Nowa kadencja administracji Trumpa przyniosła szereg zmian w federalnej polityce zdrowotnej, które już teraz wywołują liczne kontrowersje. Jednym z najbardziej dyskutowanych dokumentów, który stał się podstawą tych reform, jest Project 2025 – 922-stronicowy plan opracowany przez konserwatywną organizację Heritage Foundation. Choć Donald Trump podczas kampanii wyborczej wielokrotnie podkreślał, że nie zna tego dokumentu, jego administracja wdraża kolejne jego założenia, co spotyka się z krytyką opinii publicznej i licznych organizacji zajmujących się ochroną zdrowia.
Cięcia w finansowaniu badań medycznych
Jedną z kluczowych reform jest ograniczenie finansowania federalnej agencji badań nad rakiem, czyli National Institutes of Health (NIH). Project 2025 zakłada, że NIH nie powinno mieć monopolu na prowadzenie badań, a dotacje dla uniwersytetów i ich szpitali powinny zostać mocno ograniczone. Decyzja ta została podjęta pod pretekstem zmniejszenia wydatków państwa i eliminacji „lewicowych agend” na uczelniach. Krytycy twierdzą jednak, że konsekwencje tego posunięcia mogą być katastrofalne, zwłaszcza dla przyszłości badań nad nowoczesnymi metodami leczenia wielu chorób.
Zdecydowane stanowisko w tej sprawie zajęły zarówno uczelnie, jak i szpitale badawcze, podkreślając, że cięcia uniemożliwią kontynuowanie długoterminowych projektów naukowych. W odpowiedzi na złożone pozwy sądowe, sędzia federalny wstrzymał tymczasowo wdrażanie tych zmian, co daje nadzieję na ich ponowną analizę przez administrację.
Restrukturyzacja Medicaid i Medicare
Programy zdrowotne Medicaid i Medicare należą do najważniejszych filarów systemu opieki w Stanach Zjednoczonych. Zgodnie z Project 2025, przewidziane reformy mają na celu nałożenie nowych ograniczeń dla beneficjentów Medicaid, w tym wprowadzenie składek, wymogu pracy oraz limitów czasowych dla uczestników programu. W praktyce oznacza to, że uzyskanie dostępu do opieki zdrowotnej stanie się dla wielu obywateli trudniejsze, a liczba osób nieubezpieczonych może gwałtownie wzrosnąć.
Eksperci alarmują, że choć zmiany nie eliminują bezpośrednio świadczeń Medicaid, to ich konsekwencją będzie ograniczony dostęp do opieki medycznej dla najbiedniejszych grup społecznych. Wprowadzanie nowych wymogów administracyjnych w praktyce może działać jako mechanizm „odsiewania” ludzi, którzy mają trudności z wypełnieniem nowych formalności – co już samo w sobie uderza w najbiedniejszych i najbardziej narażonych obywateli.
Działania administracji Trumpa mogą poskutkować także prywatyzacją systemu Medicare poprzez automatyczne rejestrowanie seniorów w planach zarządzanych przez prywatne firmy, co stanowi odejście od tradycyjnego, państwowego modelu. Według przeciwników reformy, może to doprowadzić do wzrostu kosztów opieki zdrowotnej dla osób starszych i pogorszenia jakości świadczonych usług.
Nowe uderzenie w Planned Parenthood
Jednym z najbardziej kontrowersyjnych aspektów Project 2025 jest rozwiązanie kwestii finansowania organizacji Planned Parenthood, która od dziesięcioleci prowadzi kluczową działalność w zakresie zdrowia reprodukcyjnego kobiet w Stanach Zjednoczonych. Administracja Trumpa planuje wstrzymać fundusze Medicaid dla placówek Planned Parenthood, co – według raportów – pozbawi organizację około 700 milionów dolarów rocznie.
Choć tylko 4% usług świadczonych przez Planned Parenthood dotyczy aborcji, administracja Trumpa i zwolennicy Project 2025 uzasadniają cięcia właśnie walką z tym procederem. W rzeczywistości jednak finansowanie obejmuje dostęp do antykoncepcji, badań profilaktycznych oraz regularnych wizyt lekarskich dla kobiet, a ograniczenie środków może prowadzić do drastycznego pogorszenia poziomu opieki zdrowotnej dla milionów Amerykanek.
Wycofywanie pojęć „gender” i „tożsamości płciowej”
Project 2025 zakłada także usunięcie terminów związanych z tożsamością płciową z dokumentów rządowych oraz programów finansowanych ze środków federalnych. Administracja Trumpa już teraz podejmuje kroki w tym kierunku – z oficjalnych stron internetowych Centers for Disease Control and Prevention (CDC) usunięto informacje o zdrowiu osób transpłciowych, co utrudnia dostęp do rzetelnych danych i wsparcia medycznego dla tej społeczności.
Wprowadzono także zakaz finansowania procedur związanych z tranzycją u osób poniżej 19. roku życia oraz administracyjne wytyczne, zgodnie z którymi rząd federalny uznaje wyłącznie dwa biologiczne rodzaje płci – męską i żeńską. Decyzje te spotykają się z ostrą krytyką organizacji praw obywatelskich, które argumentują, że są one formą dyskryminacji i mogą negatywnie wpłynąć na zdrowie psychiczne młodych osób transpłciowych.
Polityka zagraniczna i konsekwencje dla międzynarodowej opieki zdrowotnej
Zmiany w polityce zdrowotnej nie kończą się na terenie Stanów Zjednoczonych. Administracja Trumpa ponownie wprowadziła zakaz przeznaczania funduszy federalnych na organizacje międzynarodowe, które udzielają jakichkolwiek informacji na temat aborcji – tzw. „global gag rule”. Badania wykazały, że w poprzednich latach zakaz ten doprowadził do poważnych cięć finansowych dla organizacji zajmujących się prawami kobiet i zdrowiem reprodukcyjnym na całym świecie, m.in. w Zambii i Turcji, gdzie lokalne ośrodki zostały zmuszone do wycofania materiałów informacyjnych na temat antykoncepcji i planowania rodziny.
Ponadto administracja Trumpa podjęła kroki w celu ograniczenia działalności USAID – amerykańskiej agencji zajmującej się pomocą międzynarodową. W efekcie wielu jej pracowników zostało zawieszonych, a finansowanie programów zdrowotnych w krajach rozwijających się zostało zredukowane do minimum.
Czy Amerykanie zaakceptują tak drastyczne zmiany?
Według badań opinii publicznej, aż 60% amerykańskich wyborców ma negatywne zdanie na temat Project 2025 i jego konsekwencji. Liczne organizacje zajmujące się prawami obywatelskimi oraz zdrowiem publicznym już teraz podejmują kroki prawne w celu zablokowania niektórych zmian.
Choć zwolennicy Trumpa i konserwatywni politycy argumentują, że wdrażane reformy mają na celu ograniczenie „lewicowej propagandy” i redukcję kosztów administracyjnych, krytycy podkreślają, że ceny tych decyzji zapłacą przede wszystkim obywatele – poprzez utrudniony dostęp do leczenia, wzrost liczby osób nieubezpieczonych i osłabienie programów zdrowotnych.
Project 2025 nie jest jedynie teoretycznym dokumentem – już w ciągu pierwszych kilku tygodni nowej administracji wprowadzono wiele jego postanowień. Jeśli tendencja ta będzie się utrzymywać, przyszłość amerykańskiego systemu opieki zdrowotnej może ulec znaczącym zmianom, a konsekwencje tych decyzji odczuje zarówno społeczeństwo Stanów Zjednoczonych, jak i cały świat.
