Około 1 na 5 osób poniżej 50. roku życia na całym świecie — łącznie około 846 milionów ludzi — żyje z zakażeniem wirusem opryszczki narządów płciowych. Tak wynika z najnowszych globalnych szacunków opublikowanych w czasopiśmie naukowym Sexually Transmitted Infections.
Według analizy danych, ponad 200 milionów osób w wieku od 15 do 49 lat prawdopodobnie doświadczyło przynajmniej jednego symptomu zakażenia w 2020 roku, który jest najnowszym analizowanym rokiem. Wyniki badań skłaniają naukowców do apelu o opracowanie nowych metod leczenia i szczepionek, które mogłyby skuteczniej kontrolować rozprzestrzenianie się wirusa oraz zmniejszyć jego wpływ na zdrowie i finanse społeczeństw. Obecnie dostępne terapie mają jedynie umiarkowany wpływ na skalę populacyjną.
Wirus opryszczki – nieuleczalny problem globalny
Istnieją dwa rodzaje wirusa opryszczki pospolitej: HSV-1 i HSV-2. Oba są wysoce zakaźne, nieuleczalne i pozostają w organizmie na całe życie. HSV-1 jest najczęściej rozprzestrzeniany w dzieciństwie poprzez kontakt ustny, co prowadzi do powstawania tzw. „zimnych wrzodów” (opryszczek) wokół ust. Jednak w niektórych przypadkach może powodować poważniejsze komplikacje neurologiczne, oczne, skórne lub dotyczące błon śluzowych. Coraz częściej zdarza się, że HSV-1 przenosi się także poprzez kontakty seksualne w starszym wieku.
HSV-2, z kolei, jest niemal wyłącznie przenoszony drogą płciową poprzez kontakt skórny. Jest główną przyczyną nawracających, bolesnych pęcherzyków na narządach płciowych. Chociaż rzadko, oba typy wirusa mogą być przekazywane noworodkom podczas porodu, co w wielu przypadkach kończy się tragicznie.
Aktualizacja danych o skali problemu
Aby zaktualizować wcześniejsze szacunki dotyczące częstości występowania i globalnego rozprzestrzenienia wirusa opryszczki narządów płciowych, badacze przeanalizowali wyniki systematycznych przeglądów literatury oraz zebranych danych opublikowanych do marca 2022 roku. Wykorzystując modelowanie matematyczne, oszacowali globalną i regionalną częstość występowania oraz rozpowszechnienie infekcji HSV w 2020 roku.
Z danych wynika, że w 2020 roku na świecie około 26 milionów osób w wieku od 15 do 49 lat zostało nowo zakażonych wirusem HSV-2, podczas gdy 520 milionów miało już istniejące zakażenie, co stanowiło nieco ponad 13% populacji w tej grupie wiekowej. Jednocześnie około 17 milionów osób w tej samej grupie wiekowej nabyło genitarną infekcję HSV-1, a 376 milionów miało wcześniejsze zakażenie, co stanowiło 10% populacji w tej grupie wiekowej.
Szacuje się, że ogólnie aż dwie trzecie globalnej populacji poniżej 49. roku życia — niemal 4 miliardy ludzi — było zakażone wirusem HSV-1 (głównie drogą ustną) w 2020 roku.
Wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne
Dane wskazują, że w 2020 roku łącznie około 42 milionów osób w wieku od 15 do 49 lat zostało nowo zakażonych wirusem opryszczki (zarówno HSV-1, jak i HSV-2). Liczba osób w tej grupie wiekowej, które doświadczyły przynajmniej jednego epizodu owrzodzeń narządów płciowych, wyniosła 205 milionów — w tym 188 milionów związanych z HSV-2 i 17 milionów z genitarnym HSV-1.
Mimo że badania miały pewne ograniczenia, takie jak niedostatek danych od osób w skrajnych grupach wiekowych, naukowcy podkreślają, że wirusy opryszczki są powszechne na całym świecie i mają istotny wpływ na zdrowie psychiczne, seksualne oraz reprodukcyjne. Nierzadko prowadzą także do transmisji na noworodki oraz zwiększają ryzyko zakażenia wirusem HIV.
Potrzeba nowych strategii walki z wirusem
Naukowcy zwracają uwagę na brak dedykowanych programów profilaktyki i kontroli wirusa opryszczki nawet w krajach o wysokich zasobach. Podnoszą alarm, że konieczne jest opracowanie szczepionek profilaktycznych i terapeutycznych jako strategicznego podejścia do ograniczenia transmisji wirusa oraz zmniejszenia obciążeń zdrowotnych i ekonomicznych związanych z tymi infekcjami.
Rozwój takich innowacji może znacząco wpłynąć na zmniejszenie cierpienia milionów ludzi dotkniętych wirusem oraz ograniczyć jego globalny zasięg w przyszłości.
